Przesłuchanie adwokata grozi dyscyplinarką
ZAWODY prawnicze i Są pierwsze efekty monitorowania spraw, w których mecenasi są traktowani jak świadkowie.
AGATA ŁUKASZEWICZ KATARZYNA BOROWSKA
Sąd Dyscyplinarny przy Prokuratorze Generalnym wszczął postępowanie dyscyplinarne przeciwko prokuratorowi, który wbrew przepisom przesłuchiwał obrońcę w charakterze świadka. Jak podkreśla Andrzej Zwara, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, to pierwszy taki przypadek.
Wnioski o przesłuchanie adwokatów padają najczęściej w sprawach mafijnych czy dużych gospodarczych.
Obrońca to nie świadek
Adwokata, tak jak radcę prawnego czy dziennikarza, sąd może zwolnić z tajemnicy, jeśli jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. Gdy jednak adwokat występuje w roli obrońcy, ochrona tajemnicy jest mocniejsza. Obrońcy nie wolno przesłuchać co do faktów, o których dowiedział się, udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę - tak jak księdza co do informacji uzyskanych podczas spowiedzi.
- Sytuacji, w których prokuratorzy chcą przesłuchiwać adwokatów występujących w roli obrońców w tej samej sprawie, jest więcej - mówi Andrzej Zwara, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. - Odnotowujemy około dziesięciu zgłoszeń w ciągu roku, zawsze interweniujemy u prokuratora generalnego. Ten zazwyczaj się z nami zgadza i poucza prokuratora, by zastosował inne środki - mówi.
-Niepokoi, że w ogóle dochodzi do prób przesłuchania obrońcy - mówi Ziemisław Gintowt, dziekan warszawskiej Okręgowej Rady Adwokackiej. - Tym bardziej że potem pojawiają się argumenty, że adwokat, który był świadkiem, nie powinien występować w danej sprawie jako obrońca. Może to być sposób na eliminowanie niewygodnych adwokatów - dodaje.
W samej Warszawie ORA w ciągu ostatnich dwóch lat odnotowała cztery przypadki przesłuchań obrońców.
- Nie można mówić o lawinie wniosków o zwolnienie z tajemnicy - zapewnia Mateusz Martyniuk, rzecznik PG. Przypomina też, że od kiedy szef NRA zwrócił uwagę na problem Andrzejowi Seremetowi, wszystkie takie sprawy są monitorowane.
Tajemnica dla klienta
Zwara dodaje, że tajemnica adwokacka nie jest przywilejem adwokata, tylko klienta.
- Jest warunkiem prawa klienta do rzetelnego procesu. Kto zawierzy adwokatowi, jeśli
OPINIA ela „az
Andrzej Zoll
Przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego
Obecne przepisy dotyczące tajemnicy adwokackiej i jej ochrony są wystarczające. Wszczęcie jednego postępowania dyscyplinarnego, które zresztą nie wiadomo, jak się zakończy, nie może dawać impulsu do wprowadzania zmian czy ich żądania. Przygotowana przez komisję potężna nowela procedury karnej - niemal gotowa do uchwalenia - nie wprowadza żadnych zmian w zakresie tajemnicy zawodowej i jej ochrony. Nie mieliśmy sygnałów, że przepisy źle funkcjonują i pozwalają na nadużycia. Wygląda więc na to, że winna jest praktyka. Dla prokuratorów pokusą może okazać się przesłuchanie obrońcy na okoliczność jego kontaktów z klientem. Zbierając dowody w ten sposób, czują się zwolnieni z aktywności, ale nie tędy droga. Zakaz to zakaz. Na straży jego przestrzegania stoi niezawisły sąd.
będzie istniało ryzyko, że prokurator wymusi na nim zeznania? Prokuratorzy próbują w ten sposób ułatwiać sobie pracę, a dla nas tajemnica adwokacka to istota i fundament zawodu - dodaje Zwara.
Dariusz Ślepokura, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie, podaje, że w ciągu ostatnich dwóch lat w jego prokuraturze nie odnotowano wniosku o przesłuchanie adwokata.
- Było ich kilkanaście, ale dotyczyły zwolnienia z tajemnicy radców prawnych reprezentujących duże podmioty gospodarcze - dodaje, m (§) masz pytanie, wyślij e-mail do autorki a.lukaszewicz@rp.pl, k.borowska@rp.pf
tajemnica zawodowa
Re: tajemnica zawodowa
Zwolnienie radcy z tajemnicy tylko po głębokim namyśle
jaga 20-07-2014, ostatnia aktualizacja 20-07-2014 10:10
Nie można zwolnić radcy prawnego z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, jeśli okoliczności, na które ma być przesłuchany, można ustalić na podstawie innych dowodów.
Na wniosek prokuratora Sąd Rejonowy w Częstochowie zwolnił radcę prawną B. S. z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej w celu uzyskania od niej dokumentacji przekazanej przez jej klienta M.N., a dotyczącej zawieranych przez niego umów pożyczek. Chodziło o przekazanie oryginałów tych umów, a także weksli. B.S. miała być także przesłuchana w charakterze świadka. Prokurator chciał się dowiedzieć w jakich sprawach reprezentowała swego klienta i przekazała do sądu oryginały weksli i dokumentów od niego otrzymane.
B. S. zaskarżyła postanowienie sądu w całości. Jej zdaniem sąd błędnie przyjął, że okoliczności, na które ma być przesłuchana, nie można ustalić na podstawie innych dowodów i że przesłuchanie jej jest niezbędne dla wymiaru sprawiedliwości. A tylko wtedy, zgodnie z art. 180 § 2 kodeksu postępowania karnego, zasadne jest przesłuchanie radcy prawnego co do faktów objętych tą tajemnicą.
Rozpatrujący zażalenie Sąd Okręgowy w Częstochowie stwierdził, powołując się na orzecznictwo, że doniosłość społeczna zawodów objętych przepisem art. 180 § 2 kodeksu postępowania karnego, m.in. zawodu radcy prawnego, sprawia, że decyzja o zwolnieniu z tajemnicy zawodowej nie może być traktowana jak formalność.
- Zaufanie klienta do radcy prawnego, warunkujące prawidłowe wykonywanie zadań powierzonych radcy prawnemu, jest wielką wartością, której naruszenie stanowi cenę za osiągnięcie sprawiedliwości, której bez tego by nie osiągnięto – podkreślił Sąd.
W jego ocenie Sąd Rejonowy nie rozważył prawidłowo wszystkich okoliczności sprawy i stracił z pola widzenia szczególny charakter tajemnicy zawodowej radcy prawnego.
- Bezzasadne jest żądanie wydania od radcy prawnego przekazanych przez klienta dokumentów, skoro dokumenty te zostały przedłożone w toku spraw sądowych, w których B. S. była pełnomocnikiem procesowym M. N. Z kolei okoliczność, w jakich sprawach B. S. była pełnomocnikiem procesowym M. N., może być ustalona przy pomocy innego dowodu, np. w trybie zwrócenia się przez prokuratora o udzielenie powyższej informacji do właściwego miejscowo sądu i wypożyczenia akt spraw cywilnych. Poza tym informacje o toczących się z powództwa M. N. postępowaniach cywilnych mogą i winny być uzyskane przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze w toku przesłuchania osób pokrzywdzonych – tłumaczył Sąd.
Nie przyjął też argumentu sądu I instancji, iż przesłuchanie radcy prawnego może przyczynić się do wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy wyjaśnieniami podejrzanego a zeznaniami świadków co do kwot udzielanych pożyczek. W jego opinii radca prawny może mieć wiedzę jedynie na temat dokumentów umów i weksli, a co za tym idzie kwot w nich uwidocznionych, a z zeznań świadków wynika, że były one niższe niż kwoty faktycznie udzielanych pożyczek.
- Nie była przecież radca prawny świadkiem zawierania umów przez podejrzanego z pokrzywdzonymi i z natury rzeczy nie może mieć wiedzy na temat czynionych między stronami ustaleń – wytknął sąd zmieniając zaskarżone postanowienie w ten sposób, że nie zwolnił radcy z tajemnicy zawodowej.
Sygnatura akt: VII Kz 423/14
rp.pl
jaga 20-07-2014, ostatnia aktualizacja 20-07-2014 10:10
Nie można zwolnić radcy prawnego z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, jeśli okoliczności, na które ma być przesłuchany, można ustalić na podstawie innych dowodów.
Na wniosek prokuratora Sąd Rejonowy w Częstochowie zwolnił radcę prawną B. S. z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej w celu uzyskania od niej dokumentacji przekazanej przez jej klienta M.N., a dotyczącej zawieranych przez niego umów pożyczek. Chodziło o przekazanie oryginałów tych umów, a także weksli. B.S. miała być także przesłuchana w charakterze świadka. Prokurator chciał się dowiedzieć w jakich sprawach reprezentowała swego klienta i przekazała do sądu oryginały weksli i dokumentów od niego otrzymane.
B. S. zaskarżyła postanowienie sądu w całości. Jej zdaniem sąd błędnie przyjął, że okoliczności, na które ma być przesłuchana, nie można ustalić na podstawie innych dowodów i że przesłuchanie jej jest niezbędne dla wymiaru sprawiedliwości. A tylko wtedy, zgodnie z art. 180 § 2 kodeksu postępowania karnego, zasadne jest przesłuchanie radcy prawnego co do faktów objętych tą tajemnicą.
Rozpatrujący zażalenie Sąd Okręgowy w Częstochowie stwierdził, powołując się na orzecznictwo, że doniosłość społeczna zawodów objętych przepisem art. 180 § 2 kodeksu postępowania karnego, m.in. zawodu radcy prawnego, sprawia, że decyzja o zwolnieniu z tajemnicy zawodowej nie może być traktowana jak formalność.
- Zaufanie klienta do radcy prawnego, warunkujące prawidłowe wykonywanie zadań powierzonych radcy prawnemu, jest wielką wartością, której naruszenie stanowi cenę za osiągnięcie sprawiedliwości, której bez tego by nie osiągnięto – podkreślił Sąd.
W jego ocenie Sąd Rejonowy nie rozważył prawidłowo wszystkich okoliczności sprawy i stracił z pola widzenia szczególny charakter tajemnicy zawodowej radcy prawnego.
- Bezzasadne jest żądanie wydania od radcy prawnego przekazanych przez klienta dokumentów, skoro dokumenty te zostały przedłożone w toku spraw sądowych, w których B. S. była pełnomocnikiem procesowym M. N. Z kolei okoliczność, w jakich sprawach B. S. była pełnomocnikiem procesowym M. N., może być ustalona przy pomocy innego dowodu, np. w trybie zwrócenia się przez prokuratora o udzielenie powyższej informacji do właściwego miejscowo sądu i wypożyczenia akt spraw cywilnych. Poza tym informacje o toczących się z powództwa M. N. postępowaniach cywilnych mogą i winny być uzyskane przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze w toku przesłuchania osób pokrzywdzonych – tłumaczył Sąd.
Nie przyjął też argumentu sądu I instancji, iż przesłuchanie radcy prawnego może przyczynić się do wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy wyjaśnieniami podejrzanego a zeznaniami świadków co do kwot udzielanych pożyczek. W jego opinii radca prawny może mieć wiedzę jedynie na temat dokumentów umów i weksli, a co za tym idzie kwot w nich uwidocznionych, a z zeznań świadków wynika, że były one niższe niż kwoty faktycznie udzielanych pożyczek.
- Nie była przecież radca prawny świadkiem zawierania umów przez podejrzanego z pokrzywdzonymi i z natury rzeczy nie może mieć wiedzy na temat czynionych między stronami ustaleń – wytknął sąd zmieniając zaskarżone postanowienie w ten sposób, że nie zwolnił radcy z tajemnicy zawodowej.
Sygnatura akt: VII Kz 423/14
rp.pl