Koszty powstania kancelarii

[Busz]

Radca prawny nie zaliczy do kosztów podatkowych nowo otwartej kancelarii wydatków poniesionych w trakcie aplikacji.
Tak uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 października 2014 r. (II FSK 2304/12).
Stan faktyczny
We wniosku o interpretację podatniczka wyjaśniła, że w trakcie aplikacji radcowskiej wnosiła roczne opłaty za każdy rok szkolenia jej jako aplikanta. Po zakończeniu aplikacji w 2011 r. rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług prawniczych. Zapytała, czy wydatki poniesione przez nią w trakcie aplikacji radcowskiej może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu z działalności gospodarczej.
Sama uważała, że tak. Podkreśliła, że wydatki związane z odbyciem aplikacji radcowskiej przeznaczone były na podniesienie kwalifikacji zawodowych, które były niezbędne do prowadzenia przez nią działalności gospodarczej. W przyszłości natomiast mogą się przyczynić do zwiększenia jej przychodów, jakie uzyskuje, prowadząc kancelarię.
Fiskus był innego zdania. Tłumaczył, że związek przyczynowy pomiędzy wydatkiem a osiągnięciem przychodu bądź jego zachowaniem lub zabezpieczeniem należy oceniać indywidualnie. Wydatki poniesione przez podatniczkę zostały poniesione przed rozpoczęciem działalności gospodarczej. Tym samym nie spełniają one przesłanek określonych w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT.
Prawniczka zaskarżyła interpretację i do swoich racji udało jej się przekonać sąd pierwszej instancji. WSA w Poznaniu nie miał wątpliwości, że odbycie aplikacji radcowskiej jest warunkiem koniecznym rozpoczęcia wykonywania zawodu radcy prawnego. Tym samym wydatki poniesione na szkolenie są bezpośrednio związane i niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej i uzyskiwania przychodu.
Rozstrzygnięcie
Ostatecznie jednak korzystnego dla podatniczki stanowiska nie potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Zauważył, że jednym z warunków zaliczenia danego wydatku do kosztów jest poniesienie go w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. Innymi słowy kryterium uznania danego wydatku za koszt jest to, czy mógł się on potencjalnie przyczynić do osiągnięcia przychodów, bez względu na to, czy skutek ten się ziści. Wydatek ten musi pozostawać 
w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami osiąganymi przez podatnika.
Zdaniem NSA uiszczenie opłat rocznych za każdy rok aplikacji oraz opłaty za przystąpienie do egzaminu końcowego są warunkami koniecznymi do uzyskania tytułu zawodowego radcy prawnego i wykonywania tego zawodu. Sąd uznał jednak, że wydatki te nie pozostają w ścisłym związku przyczynowym z ewentualnymi przychodami, które będzie osiągać radca prawny prowadzący działalność gospodarczą.
Sąd zwrócił uwagę, że kryterium celowości nie wyznacza w sposób ostry granicy pozwalającej odróżnić wydatki, które można uznać za koszy podatkowe, od tych, które już nimi nie są. Nie może ono jednak służyć rekonstruowaniu otwartego ciągu zdarzeń, które poprzedziły uzyskanie przychodów, a równocześnie były niezbędne do ich osiągnięcia, tworząc w ten sposób niekończący się związek przyczynowo-skutkowy. W ocenie NSA, gdyby przyjąć stanowisko prawniczki, trzeba byłoby uznać za koszt również ewentualnie wydatki poczynione na studia prawnicze. Wszak warunkiem niezbędnym rozpoczęcia przez radcę prawnego działalności gospodarczej jest zarówno ukończenie studiów prawniczych, jak i odbycie aplikacji radcowskiej.
Ponadto, rozpoczynając aplikację radcowską, podatniczka nie mogła mieć pewności, że ją ukończy. Tym bardziej nie było pewne, czy rozpocznie prowadzenie działalności gospodarczej jako radca prawny. Wobec tego w chwili gdy wydatki te były ponoszone, uzyskanie przychodu z działalności gospodarczej było zdarzeniem przyszłym i niepewnym. Związek pomiędzy wydatkami poniesionymi na aplikację radcowską a przychodem osiągniętym w wyniku wykonywania zawodu radcy prawnego był zbyt odległy i warunkowy, aby mógł spełniać wymogi przewidziane w definicji kosztów. W ocenie NSA sporne wydatki mają charakter osobisty i służą zdobyciu kwalifikacji zawodowych. Tym samym nie można uznać ich za koszt uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.
—oprac. Aleksandra Tarka
Zdaniem eksperta
Konrad Filip Turzyński doradca podatkowy z kancelarii KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy
Nie sposób nie zgodzić się z sądem, że związek przyczynowy pomiędzy poniesionymi wydatkami a uzyskiwanym przychodem nie może być wywodzony zbyt daleko w przeszłość. Wydatki ponoszone przez podatnika przed rozpoczęciem działalności w pewnym momencie mają jedynie bardzo luźny związek z przyszłymi przychodami. Przykład wydatków na studia prawnicze i przychodów uzyskiwanych z działalności radcy prawnego, którym posłużył się sąd, przemawia do mnie i nie budzi wątpliwości. Powiązanie przyczynowo-skutkowe tego rodzaju jest zbyt daleko idące. Samo ukończenie studiów prawniczych nie wiąże się bezpośrednio ze staniem się radcą prawnym, adwokatem, notariuszem czy doradcą podatkowym, o czym przekonuje się co roku rzesza absolwentów studiów prawniczych.
Trudno mi jednak zgodzić się z oceną, jakoby wydatki na uzyskanie kwalifikacji bezpośrednio służących uzyskiwaniu przychodu nie mogły stanowić kosztu uzyskania przychodu. W mojej ocenie związek ten nie budzi wątpliwości i nie ma w tym przypadku znaczenia to, czy decydując się na aplikację, podatnik miał wiedzę o jej wyniku (wpis na listę radców). Podobnie podatnik prowadzący tradycyjną działalność sprzedażową nie ma wiedzy, czy wydatki na reklamę, wynagrodzenia sprzedawców lub szkolenia pracowników wpłyną na zwiększenie bądź uzyskanie przychodów.
Niestety, wyrok ten utwierdza niekorzystną dla podatników linię orzeczniczą, którą reprezentują np. wyroki WSA w Rzeszowie (I SA/Rz 31/14) czy WSA w Poznaniu (I SA/Po 50/13). Do tej pory pozytywnie w podobnych sprawach wypowiadały się za to WSA w Łodzi (I SA/Łd 122/13), Gdańsku (I SA/Gd 626/13), Kielcach (I SA/Ke 468/13) i Warszawie (III SA/Wa 3233/12). Stanowisko tego ostatniego sądu nie było jednak jednolite. Orzeczenie NSA może przeważyć szalę wątpliwości na niekorzyść podatników.
Rzeczpospolita

[gerta27]

A czy w takiej branży sprawdzają się w ogóle www.lefthand.pl/programy_ksiegowe?czy jednak trzeba zastanowić się nad zatrudnieniem zewnętrznego biuro rachunkowego?