Informacja Prezydium KRRP ws. projektu dotyczącego stawek
Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych przyjmuje do wiadomości przedstawiony przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt rozporządzenia w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu. Przedstawione w nim rozwiązania zgodne z zapowiedziami Ministerstwa stanowią rozwiązania cząstkowe, nie uwzględniające większości postulatów przedkładanych przez samorząd radców prawnych.
Samorząd radców prawnych ponownie wskazuje, że system wynagradzania pełnomocników z urzędu powinien zostać uregulowany kompleksowo, uwzględniając urealnienie stawek w oparciu o specyfikę i stopień skomplikowania spraw, czas trwania postępowań sądowych oraz waloryzację stawek.
Wyrównanie stawek pełnomocników z urzędu i z wyboru nie spełnia tych warunków. W wielu przypadkach stawki nie są bowiem adekwatne do nakładu pracy i kosztów ponoszonych przez profesjonalnego pełnomocnika w toku prowadzenia sprawy. Szczególnie nieakceptowalne jest to w sferach o szczególnej doniosłości społecznej, takich jak prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi, ochrona praw małoletnich, a także ochrona osób w postępowaniach komorniczych. Samorząd radców prawnych oczekuje, że władza wykonawcza i parlament przywrócą ekwiwalentność świadczeń w tym zakresie, gdyż jest to przede wszystkim w interesie osób na rzecz których pomoc z urzędu jest świadczona, a w konsekwencji w interesie wymiaru sprawiedliwości i praworządności w Polsce.
Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych apeluje o przeprowadzenie dyskusji na temat wielokrotnie zgłaszanych przez samorząd radców prawnych postulatów i wdrożenie regulacji w zakresie:
– wprowadzenia mechanizmów zapewniających stabilność projektowanych regulacji – powszechną w wielu rozwiązaniach automatyczną waloryzację stawek wynagrodzenia, w oparciu o ustalony, ekonomicznie uzasadniony wskaźnik np. średnie wynagrodzenie w gospodarce narodowej;
– uwzględnienia czasu trwania postępowań sądowych poprzez wprowadzenie odrębnego ustalenia i rozliczenia wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną w danej instancji, uregulowanie możliwości zaliczkowania wynagrodzenia za prowadzenie sprawy oraz o ustalenie kategorii spraw, w których pełnomocnik uzyskiwałby wynagrodzenia za konkretne czynności;.
– ustalenia opłat w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy w kwocie wyższej niż określone stawki minimalne;
– zmiany zasad wynagradzania kuratorów będących radcami prawnymi poprzez zrównanie sposobu jego ustalania z rozwiązaniami właściwymi dla pełnomocników z urzędu.
Przedstawione postulaty stanowią istotne i podstawowe elementy, które powinny zostać uwzględnione w nowych regulacjach dla dobra wymiaru sprawiedliwości oraz w interesie osób reprezentowanych przez profesjonalnych pełnomocników działających z urzędu.
Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych wyraża nadzieję na pogłębioną refleksję przedstawicieli władzy ustawodawczej i wykonawczej oraz podjęcie przez nich decyzji, które umożliwią wprowadzenie postulowanych zmian do polskiego porządku prawnego.
